Sürekli yapmanız gereken işleri erteliyor musunuz? Hoşlanmadığımız şeyleri daha sonra fazla strese yol açacağını bilsek bile, oldukça kolay erteleriz. Erteleme, mantıksız görünen bir alışkanlık olmasına rağmen hepimiz zaman zaman bu duruma düşeriz.
Bu davranışın evrimsel bir açıklaması var. Beyinlerimiz hayatta kalmamız için ihtiyaç duyduğumuz anlık ihtiyaçları önceliklendirecek şekilde evrimleşmiştir. Kaygı veya güvensizlik duygularını tetikleyen bir görevle karşılaştığımızda, beynimizin “tehdit algılayıcı” kısmı olan amigdala, bu görevi gerçek bir tehdit olarak yorumlar. Bu durumda tehdit, fiziksel güvenliğimize değil, özgüvenimize veya iyi halimize yöneliktir. Görevi ertelemenin uzun vadede daha fazla strese yol açacağını biliyor olsak bile, beynimiz anlık rahatsızlığı ortadan kaldırmayı önceliklendirir.
Bu yüzden erteleme, genellikle kendimizi rahatsız edici duygulardan korumanın bir yoludur. Bazıları için, başarısızlık veya eleştiri korkusu o kadar güçlüdür ki, göreve başlamaktan tamamen kaçınırlar. Mükemmeliyetçiler, işlerinin asla yeterince iyi olmayacağına inandıkları için erteleyebilir.
Ertelemenin üstesinden gelmek, sadece zaman yönetimi veya öz disiplin geliştirmekle ilgili değildir; belirli görevlerin tetiklediği sıkıntı, kaygı, güvensizlik, hayal kırıklığı, öfke, kendinden şüphe gibi zorlayıcı duygular ve olumsuz ruh halleriyle baş etmeyi öğrenmekle ilgilidir. Duyguları göz ardı ederek, sadece zaman yönetimi stratejilerine odaklanmak yeterli olmaz.
Erteleme genellikle öngörülebilir bir döngüyü takip eder:
Görevden Kaçınma: Yapılması gereken bir görevi fark edersiniz, ancak bu size hoş olmayan veya zorlayıcı gelir.
Geciktirme: Görevi ele almak yerine, kendinizi daha keyifli faaliyetlere yönelmiş bulursunuz.
Suçluluk ve Kaygı: Son teslim tarihi yaklaştıkça, suçluluk ve kaygı artar, bu da stresi daha da artırır.
Aceleyle Yapılan İş: Son anda panik içinde görevi tamamlamaya çalışırsınız, genellikle bu, işin kalitesinden ödün vermenize neden olur.
Rahatlama ve Tekrar: Görevi tamamladıktan sonra geçici bir rahatlama hissedersiniz, ancak bir sonraki görevle döngü tekrar başlar.
Bu döngüyü anlamak önemlidir çünkü ertelemenin duygusal ve psikolojik kökenlerini ortaya çıkarır. Döngüyü kırmak, yalnızca davranış değişiklikleri değil, aynı zamanda önemli bir zihniyet değişikliği gerektirir.
Ertelemenin üstesinden gelmek için, durumu gerçekte veya hayal gücünüzde ele almalı ve bu durumu sürdüren irrasyonel inançları fark etmelisiniz. Örneğin, yönetim kuruluna önemli bir sunum yapmaya hazırlanan birini hayal edin. Bu kişi, her soruya mükemmel bir şekilde yanıt verememekten endişe duyabilir. Buradaki irrasyonel inanç, örneğin "Tüm soruları kusursuz bir şekilde yanıtlamalıyım, aksi takdirde kötü görülürüm ve konuyu bilmediğim ortaya çıkar" olabilir.
Erteleme alışkanlığını kırmak için, bu irrasyonel inançları ortaya çıkarmak ve onlara meydan okumak çok önemlidir. Bu genellikle söylendiği kadar kolay değildir, çünkü irrasyonel düşüncelerimizi fark etmek zor olabilir. Bilişsel Davranışçı Koçluk (CBC) veya Terapi (CBT), bu inançları belirleme ve sorgulamada ve erteleme alışkanlığını doğru araçlarla kırabilmek konusunda etkili bir destek sağlayabilir.
Sonuç olarak, erteleme alışkanlığınızı bırakarak daha az stresle ve daha üretken bir şekilde çalışabilir, hedeflerinize daha kolay ve güvenle ulaşabilirsiniz.
Commentaires